آمپلی فایر چیست و چه کاربردی دارد؟
بهاحتمالزیاد نام آمپلی فایر را در کتابها و منابع زیادی خوانده و شنیدهاید و این سؤال برایتان پیش آمده که آمپلی فایر چیست آمپلی فایر یک اصطلاح عمومی برای توصیف مدار است که نسخه سیگنال ورودی خود را تولید و افزایش میدهد. بااینحال، همه مدارهای تقویتکننده یکسان نیستند. چراکه بر اساس پیکربندی مدار و حالتهای عملکردشان، طبقهبندی میشوند.
انواع مختلفی از مدارهای الکترونیکی وجود دارند که بهعنوان تقویتکننده طبقهبندی میشوند. از آن جمله میتوان آمپلی فایر عملیاتی و تقویتکنندههای سیگنال کوچک، تقویتکنندههای سیگنال بزرگ و تقویتکننده توان را نام برد. طبقهبندی یک تقویتکننده بهاندازه سیگنال، بزرگ یا کوچک بودن آن، ساختار فیزیکی و نحوه پردازش سیگنال ورودی بستگی دارد.
آمپلی فایر چیست؟
تقویتکننده، یک دستگاه الکترونیکی است که ولتاژ، جریان یا قدرت سیگنال را افزایش میدهد. خروجی منبع تغذیه توسط آمپلی فایر مدوله میشود. تقویتکنندهها فقط دامنه را افزایش میدهند و سایر پارامترها مانند فرکانس و شکل، ثابت میمانند. این سیگنالها معمولاً بزرگتر از سیگنالهای ورودی هستند اما شکل موجی شبیه به ورودی دارند. عمدتاً تغییر در سیگنال خروجی با افزایش سطح توان نشان داده میشود.
دو فاکتور مهم در تقویت توان، توان خروجی و راندمان هستند. اندازهگیری توان خروجی برحسب واحد وات یا کیلووات صورت میگیرد. راندمان، نسبت قدرت سیگنال خروجی به کل توان ورودی است. این مقدار همیشه کمتر از 1 بوده و معمولاً بهصورت درصد بیان میشود. در کاربردهای صوتی، تقویتکنندههای قدرت 30 تا 50 درصد کارایی دارند.
در ارتباطات بیسیم و فرستندههای پخش، راندمان از حدود 50 تا 70 درصد متغیر است. همچنین اعوجاج یک عامل مهم در تقویتکنندههای توان صوتی Hi-Fi، به شمار میرود. بهطورکلی هرچه اعوجاج کمتر باشد، صدای خروجی بهتر خواهد بود.
کاربرد آمپلی فایر
تقویتکننده، یک دستگاه الکترونیکی است که ولتاژ، جریان یا قدرت سیگنال را افزایش میدهد. خروجی منبع تغذیه توسط آمپلی فایر مدوله میشود. تقویتکنندهها فقط دامنه را افزایش میدهند و سایر پارامترها مانند فرکانس و شکل، ثابت میمانند. این سیگنالها معمولاً بزرگتر از سیگنالهای ورودی هستند اما شکل موجی شبیه به ورودی دارند. عمدتاً تغییر در سیگنال خروجی با افزایش سطح توان نشان داده میشود.
دو فاکتور مهم در تقویت توان، توان خروجی و راندمان هستند. اندازهگیری توان خروجی برحسب واحد وات یا کیلووات صورت میگیرد. راندمان، نسبت قدرت سیگنال خروجی به کل توان ورودی است. این مقدار همیشه کمتر از 1 بوده و معمولاً بهصورت درصد بیان میشود. در کاربردهای صوتی، تقویتکنندههای قدرت 30 تا 50 درصد کارایی دارند.
در ارتباطات بیسیم و فرستندههای پخش، راندمان از حدود 50 تا 70 درصد متغیر است. همچنین اعوجاج یک عامل مهم در تقویتکنندههای توان صوتی Hi-Fi، به شمار میرود. بهطورکلی هرچه اعوجاج کمتر باشد، صدای خروجی بهتر خواهد بود.
انواع تقویتکنندهها
انواع مختلفی از تقویتکنندهها موجود است اما آنها را میتوان با نوع سیگنالی که تقویت میکنند، تشخیص داد. آمپلی فایرها همچنین میتوانند بر اساس نوع عملکردی که انجام میدهند، طبقهبندی شوند. آنها بر اساس ویژگی خروجی، به سه دسته تقویتکننده ولتاژ، توان و جریان تقسیم میشوند.
آمپلی فایر ولتاژ، مدارهای رایج در دستگاههای الکترونیکی هستند. این مدارهای تقویتی برای افزایش دامنه ولتاژ خروجی سیگنال شناخته شدهاند. آمپلی فایرها را بر اساس نوع سیگنالی که تقویت کرده نیز دستهبندی میکنند.
هنگامیکه یک سیگنال AC به آمپلی فایر اعمال میشود، تنها بخشی از آن تشدید و قوی میشود. بسته به بخش موج تقویتشده، آنها را به چهار دسته کلاس A، B، AB و c طبقهبندی میکنند.
تقویتکنندههای سیگنال ضعیف
تقویتکنندههای سیگنال ضعیف عمدتاً در گیرندههای بیسیم استفاده میشوند. آنها همچنین در پیکاپهای آکوستیک، پخشکنندههای نوار صوتی و پخشکنندههای دیسک فشرده مورداستفاده قرار میگیرند. یک آمپلی فایر سیگنال ضعیف برای مقابله با سیگنالهای ورودی بسیار کوچک طراحی شده است که در برخی موارد تنها چند نانو ولت (واحد 10-9 ولت) را اندازهگیری میکند.
تقویتکنندهها باید حداقل نویز داخلی را ایجاد کرده و درعینحال ولتاژ سیگنال را افزایش دهند. مؤثرترین دستگاه برای این کاربرد ترانزیستور اثر میدان است. “حساسیت” نشاندهنده اثربخشی یک تقویتکننده سیگنال ضعیف است. حساسیت را بهعنوان تعداد میکرو ولت سیگنال ورودی تعریف میکنند که نسبت مشخصی از سیگنال خروجی به نویز خروجی را میدهد.
تقویتکنندههای توان
وظیفه اصلی “تقویتکننده توان”، رساندن نیروی توان به بار است. بهعبارتدیگر، یک آمپلی فایر توان، قدرت سیگنال ورودی را تقویت میکند. به همین دلیل است که این نوع مدارهای تقویتکننده در مراحل خروجی تقویتکننده صوتی جهت راهاندازی بلندگوها استفاده میشوند.
تقویتکننده توان بر اساس اصل اولیه تبدیل توان DC گرفته شده از منبع تغذیه به سیگنال ولتاژ AC به بار، کار میکند. اگرچه تشدید زیاد است، اما بازده تبدیل از ورودی منبع تغذیه DC به خروجی سیگنال ولتاژ AC معمولاً ضعیف میباشد. تقویتکنندههای توان در فرستندههای بیسیم، فرستندههای پخش و تجهیزات صوتی Hi-Fi استفاده میشوند. پرکاربردترین وسیله برای تقویت توان، ترانزیستور دوقطبی است.
سخن آخر
برای یافتن جواب آمپلی فایر چیست باید به سراغ مدارها رفت. آمپلی فایر مدارهای تقویتکننده سیگنال بوده که با افزایش توان سیگنال ورودی، خروجی قویتر را تولید میکنند. این مدارها گستره تقویت متفاوتی داشته و به کلاسهای مختلفی تقسیم میشوند. امروزه در همه وسایل الکترونیکی بهخصوص سیستمهای صوتی از انواع تقویتکنندهها استفاده شده و میتوان آن را بهصورت جداگانه خریداری و نصب کرد.